Landweer op Weleveld
Op landgoed Weleveld ligt een heus stukje landweer. Het is een reconstructie van een landweer die ooit op deze locatie heeft gelopen. Landweren zijn stukken terrein die dienden als grenzen. Ze vormden een hindernis voor vijandelijke benden. Ook werden landwegen gebruikt door de boeren. Ze moesten het vee binnen de weilanden en buiten de akkers houden. Landweren, meestal alleen resten, worden voornamelijk in Oost-Nederland gevonden en dateren meestal uit de late middeleeuwen.
Honderden meters
Landweren waren soms wel honderden meters lang. Ze bestonden uit een of meerdere parallelle dijklichamen van ongeveer twee meter hoog. De ophogingen werden gemaakt van plaggen of van de grond uit de grachten. Ze waren begroeid met in elkaar gevlochten bomen en stekelige struiken zoals meidoorn, hulst, sleedoorn en bramen. Aan een of allebei de kanten liep een gracht of diepe greppel. Hier en daar waren smalle doorlaatposten met een horizontale afsluitboom gemaakt, zodat de doorgang gemakkelijk door een paar man te verdedigen was.
Landweer goed beschermd
De landweren werden goed beschermd. Bisschop David van Bourgondië, de leenheer van Overijssel, verordonneerde op 18 oktober 1457: Wie de lantweere breecke, schynnede, offte darinne houwe, die sal siin rechterhandt gebroken hebben. Of te wel: wie de landweer doorbrak, schond of daarop hout hakte, werd de rechterhand gebroken.
Stelsel van verdedigingswerken
Borne was eens omgeven door een stelsel van verdedigingswerken. Bij de doorgangen lag vaak een borg (huis) of een versterkt huis zoals Weleveld. Op het landgoed is, voor wie goed kijkt, te zien dat hier ooit een landweer heeft moeten lopen. Bij boerderij Rabo Scheele moet de landweer hebben gelopen gezien het wegpatroon op deze plek, de nabijheid van de huisplaats van Weleveld en de functie van de boerderij als schutstal voor weggelopen vee. Vee werd vaak opgevangen in de buurt van een doorgang. Ook loopt hier de grens in de vorm van de Oude Bornsche beek, tussen de marken Zenderen en Hertme.
Reconstructie van de landweer
Al in de in 2000 opgestelde Landgoedvisie voor Weleveld, wordt de mogelijke reconstructie van een stukje landweer genoemd. In het kader van de aanleg van een paar wandelpaden kon de reconstructie worden gerealiseerd. En staat er sedert enige jaren een stukje landweer met een doorgang compleet met afsluitboom. Een van de wandelpaden loopt er langs.
Indruk van het verleden
De reconstructie van de landweer moet een indruk geven hoe een landweer er ongeveer uitgezien kan hebben. De beschoeiingen aan weerszijden van de doorlaatpost horen er niet bij, maar zijn een 21e eeuwse versteviging. Deze worden over enige tijd verwijderd wanneer het zandlichaam genoeg is ingeklonken. Inmiddels zijn er de nodige struiken op de landweer ingepoot.
Opening Landweer
Op 27 oktober 2009 is de landweer op Weleveld officieel gepresenteerd tijdens de ingebruikname van nieuwe wandelpaden op het landgoed. De landweer is een initiatief van de directeur van de Stichting Weleveld, mr. E.T.J.T.Kwint, en de curator, de heer J.W. ter Keurs, van het nabij gesitueerde Museum Weleveld op Hertmerweg 37.
Groene Poort
Het project kon gerealiseerd worden via het Bornse project de Groene Poort in het kader van de aanleg van enkele voetpaden voor het Kloosterpad Zenderen. In dat laatste wordt door Weleveld actief geparticipeerd. Het Kloosterpad loopt namelijk voor een niet onbelangrijk gedeelte over het landgoed omdat het gelegen is tussen Zenderen en Hertme, respectievelijk het beginpunt en het keerpunt van de lange versie van deze wandelroute. Hier leest u meer over het Kloosterpad Zenderen